Του Νίκου Αστρουλάκη

Τον Δεκέμβριο του 2010 δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε. -Παρατηρητήριο Κοινωνικών, Οικονομικών/Δημοσιονομικών Εξελίξεων, Φτώχειας και Ανισοτήτων- μια μικρή, μόλις 66 σελίδων, μελέτη με τίτλο Το Βασικό Εγγυημένο Εισόδημα και οι Πολιτικές του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος στην EE-15 (Μαραγκός και Αστρουλάκης, 2010). Η εν το λόγω μελέτη, ωστόσο, πυροδότησε μια μεγαλύτερη τάξης συζήτηση πάνω στο θέμα. Η συζήτηση αυτή ξεπερνά τα όρια της οικονομικής ανάλυσης και αγγίζει τα όρια της κανονιστικής εφαρμοστικής πολιτικής. Δηλαδή, το εγγυημένο εισόδημα προτάσσεται ως μετρό αντιμετώπισης κυρίως της φτώχειας, άλλα και ως πολιτική άμβλυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων και του κοινωνικού αποκλεισμού που προκαλεί η οικονομική ύφεση.

Εδώ θα πρέπει να προσδιοριστεί τι εννοείται ως φτώχεια, μιας και ο όρος είναι καθοριστικός στην εννοιολογική προσέγγιση του εγγυημένου εισοδήματος. Η φτώχεια στην διεθνή βιβλιογραφία διακρίνεται κυρίως σε «σχετική» και «απόλυτη». Η απόλυτη φτώχεια ορίζεται ως η κατάσταση όπου ένας άνθρωπος ζει με εισόδημα κάτω από ένα ποσό την ημέρα, πχ. κάτω από ένα δολάριο. Επίσης η απόλυτη φτώχεια συνδέεται με την κατάσταση αποστέρησης των ατόμων από τα είδη βασικής και πρώτης ανάγκης όπως είναι η τροφή, το πόσιμο νερό, η στέγη, η ένδυση ή η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και λιπών βασικών όρων διαβίωσης και επιβίωσης. Ενώ, η σχετική φτώχεια, ερμηνεύεται ως το ποσοστό του εισοδήματος ενός νοικοκυριού σε σχέση με το ενδιάμεσο εισόδημα των νοικοκυριών της οικονομίας στην οποία αναφέρεται. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό αυτό έχει οριστεί ως το 60 τοις εκατό επί του ενδιάμεσου εισοδήματος των νοικοκυριών της συγκεκριμένης οικονομίας στην οποία αναφέρεται. Όπως προκύπτει, πρώτον, διαφορετικές εθνικές οικονομίες προσεγγίζουν διαφορετικά το κατώφλι της σχετικής φτώχειας ως απόλυτο εισόδημα. Δεύτερον, μεγάλη σημασία στο προσδιορισμό της σχετικής φτώχειας έχει η κατανομή των εισοδημάτων. Στην Ελλάδα τα στοιχειά της φτώχειας αλλά και η πραγματικότητα είναι απογοητευτικά. Σύμφωνα με τελευταία στατιστικά στοιχειά της Eurostat που αφορούν στο έτος 2011, η σχετική φτώχεια στην Ελλάδα ανέρχονταν στο 31 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού.

Δείτε όλο το άρθρο ...